Sếp sáng nói A, chiều nói B, tối lại bảo làm C—mục tiêu thay đổi như thời tiết, chiến lược thì chạy theo cảm hứng. Doanh nghiệp dưới tay một lãnh đạo không có chính kiến chẳng khác gì con thuyền trôi vô định giữa biển. Và khi mọi thứ rối tung, ông chủ chỉ biết than: “Nhân sự của tôi nói thì giỏi, làm thì dở tệ!” Nhưng thực tế, có khi nào vấn đề nằm ở chính ông ta?
1. Một Câu Nói Tố Cáo Cả Một Vấn Đề Hệ Thống
Trong hàng trăm doanh nghiệp, không ít lần tôi nghe những ông chủ than phiền:
“Nhân sự của tôi toàn bọn nói giỏi nhưng làm dở tệ!”
Nhưng hãy dừng lại một giây và đặt câu hỏi: Ai là người tuyển dụng họ? Ai là người đặt ra chiến lược? Và quan trọng hơn, doanh nghiệp này có thực sự biết mình đang muốn gì không?
Trong nhiều trường hợp, vấn đề không nằm ở nhân sự. Nó nằm ở chính ông chủ – những người không có chính kiến, không có chiến lược rõ ràng, và lãnh đạo theo tư duy “trọc phú” – nghĩa là chỉ chăm chăm kiếm tiền theo kiểu ngắn hạn, manh mún, không có định hướng lâu dài.
Họ ra quyết định dựa trên cảm tính, thay đổi chiến lược như thời tiết, và không bao giờ nhìn lại xem bản thân đã làm sai điều gì. Trong mắt họ, mọi thất bại đều là lỗi của nhân sự, chưa bao giờ là lỗi của họ.
2. Tư Duy Trọc Phú: Cứu Cánh Của Những Ông Chủ Không Biết Mình Muốn Gì
Tư duy trọc phú trong quản trị có thể được nhận diện qua những đặc điểm sau:
-
Thiếu chính kiến, ra quyết định theo cảm hứng
Nếu sáng họ nói A, chiều họ có thể nói B, và tối lại bảo làm C.- Hôm nay họ hứng lên muốn mở rộng thị trường quốc tế, tuần sau nghe đồn ngành bất động sản đang sốt thì lập tức quay sang đòi làm dự án đất nền.
- Tháng này họ muốn xây dựng thương hiệu, nhưng tháng sau thấy không có doanh số thì vội vàng cắt hết ngân sách marketing.
- Họ quyết định tuyển nhân sự cao cấp vì thấy công ty khác làm vậy, nhưng lại không biết mình cần nhân sự đó để làm gì.
Không có chính kiến, không có chiến lược dài hạn – đó chính là cốt lõi của tư duy trọc phú.
-
Chạy theo trào lưu, thấy ai làm gì hay cũng muốn bắt chước
Những ông chủ kiểu này không có tư duy chiến lược mà chỉ hành động theo kiểu “thấy người ta làm được thì mình cũng làm”. Họ luôn chạy theo xu hướng nhưng không hiểu bản chất:- Thấy công ty đối thủ chạy quảng cáo mạnh, lập tức bắt marketing phải đổ tiền vào quảng cáo mà không cần phân tích.
- Thấy doanh nghiệp khác đầu tư công nghệ, vội vã yêu cầu nhân viên triển khai AI, blockchain mà không hiểu những công nghệ này có thực sự cần thiết không.
- Thấy startup nào đó gọi vốn thành công, liền bắt đội tài chính đi “tìm cách gọi vốn” mà không có mô hình kinh doanh đủ hấp dẫn.
Đây không phải là tầm nhìn chiến lược – đây là phản ứng bản năng của những người không có chính kiến.
-
Không kiên định, nghe ai nói gì cũng bị lung lay
Một đặc điểm nổi bật của các ông chủ kiểu trọc phú là họ không tin vào bất cứ kế hoạch nào đủ lâu để nó có cơ hội thành công. Họ dễ bị dao động bởi các ý kiến xung quanh, khiến doanh nghiệp luôn trong trạng thái “sáng nắng chiều mưa”:- Nhân sự cấp cao đưa ra kế hoạch dài hạn, nhưng chỉ cần một cố vấn ngoài luồng góp ý khác đi, lập tức kế hoạch bị thay đổi.
- Marketing đang triển khai chiến dịch nhưng chỉ cần một nhân viên báo cáo “không hiệu quả ngay lập tức”, sếp liền cắt ngân sách.
- Chiến lược kinh doanh vừa được xây dựng, nhưng thấy công ty khác đang làm cái khác có vẻ hay ho hơn, lập tức yêu cầu đội ngũ “đổi hướng”.
Kết quả? Doanh nghiệp cứ mãi chạy vòng quanh mà không đi đến đâu.
-
Không tin tưởng nhân sự nhưng vẫn muốn “săn đầu người”
Trớ trêu thay, những ông chủ kiểu này luôn tỏ ra thiếu tin tưởng vào đội ngũ của mình, nhưng vẫn liên tục tuyển dụng nhân sự mới với kỳ vọng phi thực tế:- Họ muốn nhân sự phải giỏi, nhưng lại không trao quyền để nhân sự phát huy năng lực.
- Họ muốn kết quả ngay lập tức, nhưng lại không chịu đầu tư thời gian và nguồn lực.
- Họ muốn người tài gắn bó, nhưng lại không xây dựng môi trường làm việc đủ hấp dẫn.
Và khi nhân sự không đáp ứng được kỳ vọng, họ lại phán một câu xanh rờn: “Bọn này nói thì giỏi nhưng làm thì dở tệ!”
Sự thật là không có nhân tài nào chịu làm việc lâu dài dưới trướng một người sếp không có chính kiến, sáng nắng chiều mưa, thích kiểm soát nhưng lại không có định hướng.
3. Hệ Quả Của Một Nhà Lãnh Đạo Không Biết Mình Muốn Gì
Khi một người lãnh đạo không có chính kiến, hậu quả là:
-
Nhân sự hoang mang, mất phương hướng
Không ai có thể làm việc hiệu quả trong một môi trường mà chiến lược thay đổi liên tục. Họ sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái chán nản, mất động lực, và cuối cùng là rời bỏ công ty. -
Doanh nghiệp mất uy tín, không có sự nhất quán
Khi chiến lược kinh doanh không ổn định, khách hàng và đối tác cũng sẽ mất niềm tin. Họ sẽ không biết công ty này thực sự giỏi cái gì, muốn đi theo hướng nào, và có đáng để hợp tác lâu dài không. -
Tài chính bị bào mòn vì những quyết định sai lầm liên tục
Khi một doanh nghiệp cứ thay đổi chiến lược liên tục mà không có sự nghiên cứu bài bản, chi phí bị đốt vào những thử nghiệm vô ích. Lâu dần, doanh nghiệp sẽ cạn kiệt tài chính và mất khả năng phát triển.
4. Lời Khuyên Cho Những Ông Chủ Đang Mắc Kẹt Trong Mớ Hỗn Độn
Nếu bạn nhận ra mình đang là một nhà lãnh đạo không có chính kiến, đây là lúc để thay đổi:
-
Dừng lại và xác định rõ doanh nghiệp muốn gì
- Không thể vừa muốn mở rộng quy mô, vừa muốn tiết kiệm ngân sách.
- Không thể vừa muốn xây thương hiệu, vừa muốn có doanh số ngay lập tức.
- Không thể vừa muốn nhân sự giỏi, vừa không chịu đầu tư vào họ.
→ Hãy chọn một con đường và kiên định với nó.
-
Học cách tin tưởng nhân sự
- Nếu đã tuyển dụng một người, hãy cho họ cơ hội thể hiện năng lực.
- Đừng can thiệp vào từng chi tiết nhỏ, hãy trao quyền để họ làm việc.
- Nếu nhân sự không đáp ứng được, hãy xem lại quy trình tuyển dụng thay vì đổ lỗi.
-
Ngừng chạy theo trào lưu, tập trung vào thế mạnh cốt lõi
- Đừng thấy người khác làm gì cũng bắt chước theo.
- Doanh nghiệp mạnh nhất khi nó tập trung vào thứ mà nó làm tốt nhất.
- Cần có chiến lược dài hạn, không chỉ phản ứng theo tình huống trước mắt.
Kết Luận: Muốn Doanh Nghiệp Lớn Mạnh, Đừng Làm Một Ông Chủ “Trọc Phú”
Thế giới kinh doanh không dành cho những người “làm theo cảm tính, thay đổi như thời tiết”. Những doanh nghiệp bền vững đều có chiến lược rõ ràng, nhà lãnh đạo có chính kiến, và một đội ngũ được trao quyền để thực sự phát huy năng lực.
Vậy nên, thay vì suốt ngày than vãn “Nhân sự nói thì giỏi, làm thì dở”, hãy tự hỏi:
Mình có thực sự biết mình muốn gì chưa?